ફોટો ઓળખો-૧ નો જવાબ અને ફોટો ઓળખો – ૨
ગયા અઠવાડિયે મેં ‘ફોટો ઓળખો’ શીર્ષક હેઠળ એક ફોટો મૂક્યો હતો. તે ફોટો ‘લક્ષ્મી વિલાસ પેલેસ, વડોદરા’નો છે. પ્રિય વાચકોએ ફોટો ઓળખીને મને જવાબ આપ્યા છે, તે બદલ તે મિત્રોનો હું ખૂબ આભારી છું. તેમણે રસ લીધો તેનો મને ખૂબ આનંદ છે. તે મિત્રોનાં નામ જણાવું.
(૧) હર્ષદ (માધવ), સૂરત
(૨) વિનય ખત્રી, પૂના
(૩) કૌશલ પારેખ
(૪) નરેશ ચૌહાણ
(૫) નીલેશ મોહનભાઈ
(૬) અશોક મોઢવાડિયા
(૭) અમિત પટેલ
લક્ષ્મી વિલાસ પેલેસ, વડોદરાના મહારાજા સયાજીરાવ ગાયકવાડ ત્રીજાએ ઈ.સ. ૧૮૯૦માં રાજકુટુંબના રહેઠાણ માટે બંધાવેલો. મેજર ચાર્લ્સ મંટ તેના આર્કીટેક્ટ હતા.
મહેલ ખૂબ જ ભવ્ય છે. તેના બહારના દેખાવમાં હિંદુ મંદિર, મુસ્લિમ મસ્જીદ, ખ્રિસ્તી ચર્ચ અને શીખ ગુરુદ્વારા જેવા ભાગો નજરે પડે છે. મહેલનો ભોંયતળિયાવાળો ભાગ પબ્લીક માટે ખુલ્લો છે. જોવા માટેનો સમય સવારના ૯ થી સાંજના ૫ સુધીનો છે. સોમવારે બંધ હોય છે. ગાઈડ નથી રાખ્યા, પણ દરેકને એક ઓડિયો ટેપ આપે છે. તેના સ્પીકરના છેડા કાનમાં ભરાવી દેવાના, એટલે તમે જેમ મહેલ જોતા જાવ તેમ એના વિશેનું વર્ણન કાનમાં સંભળાતું જાય. મહેલમાં જૂનાં શસ્ત્રો, માર્બલ અને કાંસાનાં શિલ્પો તથા થાંભલા, છત અને ભીંતો પરની અદભૂત કલાકારીગરી જોવા મળે છે. અહીં દરબાર હોલ છે, તેમાં મહારાજાનો દરબાર ભરાતો. દરબાર હોલમાં બેલજીયમના કાચવળી બારીઓ તથા મોઝેઇક ચિત્રો ધરાવતી દિવાલો મુલાકાતીઓનું તરત જ ધ્યાન ખેંચે છે.
૭૦૦ એકરના અહીંના વિસ્તારમાં, મહેલ ઉપરાંત બીજી ઈમારતો પણ છે, તેમાં મોતીબાગ પેલેસ અને મહારાજા ફતેહસિંહરાવ મ્યુઝીયમ મુખ્ય છે. ૧૯૩૦માં મહારાજા પ્રતાપસિંહે અહીં મેદાનમાં ગોલ્ફ કોર્સ બનાવેલ. ૧૯૯૦માં પ્રતાપસિંહના પૌત્ર સમરજીતસિંહે આ ગોલ્ફ કોર્સમાં સુધારાવધારા કર્યા અને પબ્લીક માટે ખુલ્લું મૂક્યું. મોતીબાગ પેલેસ અત્યારે ગોલ્ફ ક્લબનું ક્લબ હાઉસ છે. સમરજીતસિંહ રણજી ટ્રોફીમાં ક્રિકેટ પ્લેયર પણ હતા.
મ્યુઝીયમમાં રાજવી કુટુંબનો કલાસંગ્રહ છે. ખાસ તો રાજા રવિ વર્માનાં ચિત્રો જોવા જેવાં છે. તેમાં રાજકુટુંબનાં portrait તથા હિંદુ દેવદેવીઓનાં ચિત્રોનો સમાવેશ થાય છે. મ્યુઝીયમનું આ મકાન શરૂઆતમાં તો મહારાજાનાં બાળકોની સ્કુલ માટે હતું. બાળકોને લક્ષ્મી વિલાસ પેલેસમાંથી સ્કુલ સુધી જવા માટે નાનકડી ટ્રેનની વ્યવસ્થા હતી. એ ટ્રેન અત્યારે મ્યુઝીયમ આગળ રાખેલી છે. (માહિતીમાં કંઈ ભૂલ જણાય તો જણાવવા વિનંતી છે.)
બહારના ખુલ્લા વિસ્તારમાં લોન કરેલી છે. ફુવારા છે, ઝાડપાન છે. અહીં બેસવાનું ગમે એવું છે.
ફોટો ઓળખો – ૨
હવે આ સાથે, નીચે એક નવો ફોટો મૂક્યો છે, તેને ઓળખો. એ ફોટો શાનો છે અને તે જગા ક્યાં આવેલી છે, તેનો મને pravinkshah@gmail.com પર ઈ-મેલથી જવાબ લખશો.
ડૉ. પ્રવીણ શાહ નો બ્લોગ 